Groenland, een van de grootste eilanden ter wereld, wekt een groeiende interesse bij de Verenigde Staten, en niet alleen als een extravagante suggestie van Donald Trump. Tijdens een recent forum over het Noordpoolgebied waarschuwde de Russische president Vladimir Poetin dat de Amerikaanse aandacht voor het Deense grondgebied verder gaat dan een momentaire gril en diepgaande geopolitieke implicaties heeft.

Volgens Lourival Sant’Anna, analist internationale zaken bij CNN, speelt Groenland een strategisch cruciale rol in het Amerikaanse buitenlandse beleid. Tijdens zijn deelname aan CNN Prime Time op donderdag (27) benadrukte Sant’Anna dat de regio nog relevanter is geworden door klimaatveranderingen en het smelten van het ijs in het Noordpoolgebied. Door dit fenomeen ontstaan nieuwe zeeroutes, waardoor de scheepvaart wordt vergemakkelijkt en er meer toegang komt tot natuurlijke hulpbronnen die voorheen onbereikbaar waren.

Vanuit defensieperspectief hebben de Verenigde Staten al een aanzienlijke militaire aanwezigheid op het eiland, waar ze de Thule Air Base exploiteren, de noordelijkste Amerikaanse militaire installatie ter wereld. Gebouwd tijdens de Koude Oorlog, speelt deze basis een essentiële strategische rol in de bewaking van het luchtruim op het noordelijk halfrond en in de verdediging tegen mogelijke intercontinentale raketaanvallen.

Met de vooruitgang in militaire technologie is het Groenlandse grondgebied nog crucialer geworden. Experts wijzen erop dat het eiland kan fungeren als een geavanceerd verdedigingspunt tegen hypersonische raketten, een type wapen dat wordt ontwikkeld door grootmachten zoals Rusland en China. Aangezien de grootste dreigingen voor een aanval op de VS traditioneel uit het zuiden komen, zou de versterking van een militaire aanwezigheid in het noorden een aanzienlijke strategische versterking voor het Pentagon betekenen.

Naast de geopolitieke en militaire waarde beschikt Groenland over enorme voorraden natuurlijke hulpbronnen, waardoor het een sleutelrol speelt in de wereldeconomie van de toekomst. Het smeltende ijs onthult aanzienlijke reserves van zeldzame aardmetalen, essentieel voor de productie van geavanceerde technologie, waaronder lithiumbatterijen, windturbines, elektronische chips, militaire apparatuur en elektrische voertuigen.

Geologische studies geven aan dat het eiland ook grote olie- en aardgasreserves herbergt, hulpbronnen die nog strategischer kunnen worden in een context van toenemende vraag naar alternatieve energiebronnen en internationale geschillen over de controle van essentiële grondstoffen. Bedrijven en overheden houden de kansen die deze reserves bieden nauwlettend in de gaten, wat de politieke druk op de regio vergroot.

Hoewel het idee van de annexatie van Groenland bekendheid kreeg tijdens het presidentschap van Donald Trump, is de Amerikaanse interesse in het eiland niet nieuw. Trump zag dit voorstel echter als een kans om een blijvende erfenis achter te laten en zich te scharen onder de weinige presidenten die het Amerikaanse grondgebied hebben uitgebreid.

Sant’Anna wijst erop dat Trump zich historisch laat inspireren door William McKinley, de president die een sleutelrol speelde bij de annexatie van Hawaï en de uitbreiding van de Amerikaanse invloed over Cuba en de Filipijnen. Als hij Groenland had kunnen verwerven, zou Trump de geschiedenis ingaan als een leider die de geopolitieke dominantie van de VS op het noordelijk halfrond verder heeft versterkt.

Trump’s verklaring over Groenland bleef niet onopgemerkt in het Kremlin. Volgens Sant’Anna kijkt Vladimir Poetin met belangstelling naar deze ontwikkeling, en wel om twee belangrijke redenen.

Ten eerste omdat Rusland en de Verenigde Staten, ondanks hun historische rivaliteit, op bepaalde momenten strategische belangen delen. De Russische media hebben gesuggereerd dat de relatie tussen beide landen meer op één lijn ligt dan velen denken.

Ten tweede, en misschien nog belangrijker, zou het idee van een Amerikaanse annexatie van Groenland Poetins eigen expansionistische ambities kunnen normaliseren. Als Washington de verwerving van een territorium als legitiem beschouwt, zou Moskou dit als rechtvaardiging kunnen gebruiken om zijn acties in Oekraïne en andere strategische regio’s te versterken.

Ook China volgt deze ontwikkelingen nauwgezet. De regering in Peking heeft directe belangen bij de normalisatie van dit soort territoriaal beleid, vooral met betrekking tot Taiwan. Als Groenland officieel deel zou worden van de VS, zou dit een precedent kunnen scheppen voor China om zijn narratief over de soevereiniteit van Taiwan te versterken, waardoor de politieke en militaire druk op het Aziatische eiland wordt opgevoerd.

Groenland, dat lange tijd werd gezien als een afgelegen en onontgonnen gebied, verandert snel in een van de meest strategische punten op het mondiale geopolitieke speelveld. De bevoorrechte ligging, de waardevolle natuurlijke hulpbronnen en het militaire potentieel van het eiland plaatsen het in het centrum van de strijd tussen de grootste wereldmachten.

Of het nu gaat om de nationale verdediging van de VS, de zoektocht naar nieuwe minerale rijkdommen of de impact die een annexatie zou hebben op het mondiale machtsevenwicht, de toekomst van Groenland zal in de komende jaren een onderwerp van groot belang en debat blijven.